Leasingodawca to kluczowy podmiot w coraz bardziej popularnej formie finansowania, jaką jest leasing. Choć wiele osób korzysta z leasingu samochodów, maszyn czy sprzętu IT, nie zawsze do końca rozumie, kim jest leasingodawca, jakie pełni funkcje oraz jaki ma zakres działalności. W niniejszym artykule wyjaśniamy szczegółowo, kim jest leasingodawca, jakie ma obowiązki, prawa oraz jakie rodzaje leasingodawców działają na rynku.
Definicja leasingodawcy
Leasingodawca (ang. lessor) to strona umowy leasingu, która udostępnia przedmiot leasingu drugiej stronie – leasingobiorcy – w zamian za ustalone opłaty. Leasingodawca formalnie pozostaje właścicielem danego dobra (np. samochodu, maszyny, nieruchomości), natomiast leasingobiorca nabywa prawo do jego użytkowania na określony czas i na określonych warunkach.
Najczęściej leasingodawcą jest wyspecjalizowana firma leasingowa, ale funkcję tę mogą pełnić również banki, instytucje finansowe lub inne podmioty oferujące usługi leasingowe.
Dowiedz się także Czym jest i jak działa leasing.
Rola leasingodawcy w umowie leasingu
Rola leasingodawcy jest kluczowa, ponieważ to on:
-
Nabywa przedmiot leasingu – leasingodawca kupuje określony towar (np. samochód, maszynę) od producenta lub dostawcy, zgodnie z życzeniem leasingobiorcy.
-
Udziela prawa do użytkowania – leasingodawca oddaje przedmiot leasingu do używania leasingobiorcy na czas określony w umowie.
-
Zarządza ryzykiem i finansowaniem – leasingodawca odpowiada za strukturę finansowania transakcji leasingowej, kalkuluje ryzyko i określa wysokość rat leasingowych.
-
Monitoruje przestrzeganie umowy – leasingodawca ma prawo kontrolować, czy leasingobiorca wykorzystuje przedmiot leasingu zgodnie z warunkami umowy.
Zakres działalności leasingodawcy
Zakres działalności leasingodawcy może być szeroki i obejmuje:
1. Leasing operacyjny
W tym rodzaju leasingu leasingodawca pozostaje właścicielem przedmiotu leasingu przez cały okres umowy, a po jej zakończeniu zwykle odzyskuje środek trwały. W leasingu operacyjnym leasingobiorca nie ma obowiązku wykupu przedmiotu leasingu.
2. Leasing finansowy
Tutaj leasingobiorca spłaca wartość przedmiotu leasingu w ratach i zazwyczaj staje się jego właścicielem po zakończeniu umowy (często po symbolicznej opłacie wykupu). W leasingu finansowym większy nacisk kładzie się na przeniesienie własności po zakończeniu umowy.
3. Leasing zwrotny
W tym modelu właściciel aktywa sprzedaje je leasingodawcy, a następnie leasinguje je z powrotem. Leasingodawca wchodzi w posiadanie danego dobra, a dawny właściciel zyskuje dostęp do kapitału przy zachowaniu prawa użytkowania.
4. Leasing konsumencki
Leasingodawcy oferują również leasing osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej – szczególnie w przypadku samochodów. W tym modelu leasingodawca dostosowuje warunki leasingu do klienta indywidualnego.
Kto może być leasingodawcą?
Leasingodawcą może być:
-
Firma leasingowa – wyspecjalizowana w udzielaniu leasingów, często powiązana kapitałowo z bankami.
-
Bank – poprzez swoje spółki zależne oferuje produkty leasingowe jako część szerszej oferty finansowej.
-
Fundusz inwestycyjny – w niektórych przypadkach, fundusze leasingowe inwestują w środki trwałe i oddają je w leasing.
-
Dostawca lub producent sprzętu – niektóre firmy produkujące lub sprzedające sprzęt oferują leasing jako dodatkową usługę finansową.
Leasingodawca a leasingobiorca – różnice i zależności
Podstawowa różnica polega na tym, że leasingodawca jest właścicielem przedmiotu leasingu, natomiast leasingobiorca jest jego użytkownikiem. Ich relacja opiera się na umowie leasingu, która reguluje prawa i obowiązki obu stron. Leasingodawca musi zapewnić leasingobiorcy możliwość korzystania z danego przedmiotu, a leasingobiorca zobowiązuje się do regularnych opłat oraz właściwego użytkowania.
Obowiązki leasingodawcy
Leasingodawca ma szereg obowiązków wynikających z umowy oraz przepisów prawa:
-
Zakup przedmiotu leasingu zgodnie z ustaleniami z leasingobiorcą.
-
Udostępnienie przedmiotu do użytkowania we właściwym czasie i w odpowiednim stanie.
-
Utrzymanie praw własności – leasingodawca pozostaje właścicielem przez cały okres trwania leasingu.
-
Zarządzanie ryzykiem – leasingodawca ponosi ryzyko związane np. z niewypłacalnością leasingobiorcy.
-
Obsługa formalna – fakturowanie, rozliczenia podatkowe, ewidencjonowanie przedmiotów leasingu.
Prawa leasingodawcy
W ramach umowy leasingu, leasingodawcy przysługują również konkretne prawa:
-
Prawo do wynagrodzenia – leasingodawca ma prawo do otrzymywania rat leasingowych zgodnie z harmonogramem.
-
Prawo do kontroli użytkowania – może kontrolować sposób korzystania z przedmiotu leasingu.
-
Prawo do rozwiązania umowy – w przypadku rażącego naruszenia warunków umowy przez leasingobiorcę.
-
Prawo do odzyskania przedmiotu – po rozwiązaniu umowy leasingodawca odzyskuje przedmiot leasingu.
-
Prawo do zabezpieczeń – leasingodawca może wymagać dodatkowych form zabezpieczenia umowy.
Leasingodawca a podatki
Leasingodawca prowadząc działalność leasingową podlega opodatkowaniu zgodnie z przepisami prawa podatkowego. W przypadku leasingu operacyjnego przedmiot leasingu pozostaje w ewidencji środków trwałych leasingodawcy, który dokonuje odpisów amortyzacyjnych i wystawia faktury VAT. W leasingu finansowym natomiast leasingobiorca wpisuje przedmiot do swojej ewidencji, ale leasingodawca nadal jest stroną świadczącą usługę finansowania.
Wybór leasingodawcy – na co zwrócić uwagę?
Wybierając leasingodawcę, warto kierować się kilkoma kryteriami:
-
Renoma i wiarygodność – stabilność finansowa leasingodawcy zwiększa bezpieczeństwo transakcji.
-
Oferta i elastyczność – możliwość dopasowania warunków umowy do specyfiki działalności.
-
Obsługa klienta – profesjonalne doradztwo, przejrzysta komunikacja.
-
Koszty dodatkowe – sprawdzenie wszystkich opłat ukrytych, prowizji, ubezpieczeń.
-
Możliwość wcześniejszego zakończenia umowy lub wykupu – ważne z punktu widzenia planowania inwestycji.
Podsumowanie
Leasingodawca to podmiot, który odgrywa kluczową rolę w finansowaniu inwestycji poprzez leasing. Jego głównym zadaniem jest udostępnienie przedmiotu leasingu w zamian za ustalone opłaty, przy jednoczesnym zachowaniu prawa własności do przedmiotu umowy. Rola leasingodawcy nie ogranicza się wyłącznie do udzielenia finansowania – obejmuje również zarządzanie ryzykiem, kontrolę przebiegu umowy, a także świadczenie dodatkowych usług dla leasingobiorców.
Zrozumienie, kim jest leasingodawca, jakie są jego obowiązki i prawa, jest kluczowe dla każdej osoby lub firmy planującej skorzystać z tej formy finansowania. Dzięki temu łatwiej jest porównać oferty leasingowe, negocjować warunki i uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w trakcie trwania umowy.